Een aantal weken geleden las ik in het nieuws dat er in 5 jaar tijd 12.000, ik herhaal, 12.000! fotografen bij gekomen zijn. Op dit moment zijn er 42.000 professional fotografen geregistreerd. Ik vond dat een bijzonder groot en ietwat zorgelijk aantal. Ter vergelijk: er zijn 9600 tandartsen in Nederland of 3200 bakkers, 11.400 huisartsen, 11.025 makelaars of 27.160 kappers. Bij mij rijst de vraag vaker, maar in dit geval zeker: wat voegt mijn werk nu nog toe?? En dan nog maar even de ontwikkelingen van AI buiten beschouwing gelaten.....
Maar dan dit:
Afgelopen week hebben we afscheid genomen van tante. Een erg onverwacht overlijden. Ze was 80 maar we dachten dat zij het sterkst van het stel was, zij zou iedereen lachend overleven.
Ik werd gebeld door mijn neef (we hebben sinds een jaar weer redelijk frequent contact). We zien elkaar ééns in de twee drie maanden. En met mijn andere neef hebben we daardoor eigenlijk ook weer leuk contact. We hebben allemaal kinderen in ongeveer dezelfde leeftijd. Voorheen kon het echt wel jaren duren voor we elkaar weer ergens zagen. Niet omdat er onmin was, maar gewoon, zo gaat dat in het leven toch?.... je kent het wel. Onze families zijn niet zo bezoekerig. We wonen ver van elkaar vandaan en dat maakt het niet makkelijker (smoes natuurlijk, maar dat vertel je jezelf dan om een reden te vinden).
De telefoon gaat...."Zeg nichtje, zou jij misschien de dienst van onze moeder, jouw tante, willen vastleggen? En misschien ook het sluiten van de kist?" Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Natuurlijk wil ik dat. Ik heb het wel vaker gedaan dus dat lukt mij wel. En ik ben blij dat ik het voor ze kan doen....
Ik pak mijn tas in, twee camera's 4 lenzen, 4 accu's 8 geheugenkaartjes van 128GB.... op dit soort momenten moet alles in meervoud aanwezig zijn. Ter voorbereiding loop ik in gedachten mijn "klus" altijd door. Zo kan ik me voorbereiden. Opeens realiseer ik me dat mijn tante daar zal liggen. En als ik de ruimte binnenkom het dus heel anders zal zijn dan bij een uitvaart van een verre kennis of onbekende. Met die gedachte vraag ik mijn neef of het mogelijk is om 5 minuten tijd te pakken om afscheid te kunnen nemen, want ik wil niet totaal overrompeld en emotioneel bij mijn familie fotograferen. "Natuurlijk kan dat, zegt hij".
Het fotograferen van uitvaarten gaat mij over het algemeen goed af. Ik leg een verhaal vast dat voor nabestaanden kan helpen in de rouwverwerking. Met mijn foto's maak ik het verhaal dat zij door de waan van de dag niet meer helder hebben. Tijdens afscheidceremonies zijn mijn camera en ik één en mijn camera beschermt mij tijdens de uitvaart voor te sterke emotie.
Vandaag was echter anders. Het leek alsof mijn camera alles dichterbij haalde. Terwijl ik aan het fotograferen was, zag ik door mijn lens, mijn oom, lieve neefjes (50+) en hun kinderen en vrouwen breken. En hoewel ik mijn uiterste best deed om door te blijven fotograferen waren er momenten waar ik het echt lastig had.
Ik ben van het begin tot einde met ze mee geweest, tot aan het daadwerkelijk afscheid nemen. Met vlagen hartverscheurend om zoveel verdriet te zien, maar er waren zo veel momenten waar ik geraakt werd door de liefde die ik door mijn lens zag. Liefde die ik nog nooit eerder in onze familie gezien heb. Niet omdat het er niet is, maar omdat het bij ons niet zo vaak zo intens getoond wordt. We zoenen elkaar wel eens drie keer maar dat is dan ook bijna het meest intieme wat bij me op komt. En na corona is dat een beetje een ding geworden toch?
Vandaag hielden mensen elkaar innig omarmend vast, er werd samen, in elkaars armen gehuild, er werden handen gezocht om steun te voelen, en er werd op schouders gelegen om even op adem te kunnen komen. Al kijkend door mijn lens, zoekend naar de mooiste vertaling van wat er plaats vond, kreeg ik een tintelend warm gevoel in mijn lijf. Vreemd dacht ik maar ik had ook niet echt tijd om erover na te denken. Opeens begreep ik dat het zien van zoveel verdriet mijn familie mij heel erg raakte. Ik kende dat gevoel niet. Het verraste me, en ik liet het maar even zijn gang gaan. Al was ik wel een beetje bezorgd dat ik niet goed zou worden. Gelukkig gebeurde dat niet.
Na afloop van het afscheid sprak ik mijn neef en hij vroeg me hoe het was om deze uitvaart vast te leggen. "Weet je, zei ik tegen hem, het was lastig maar heel bijzonder....ik heb gewoon gevoeld dat ik van je hou. Jouw verdriet door mijn lens heeft iets in me geraakt. En ik realiseer me dat ik van je hou, terwijl ik dit niet zo in de gaten had." Hij knipperde even met zijn ogen en er kwam een glimlach op zijn gezicht. Best gek als je nicht dat opeens tegen je zegt denk ik zo.
Het klinkt zo makkelijk; natuurlijk hou je van je familie.... Maar hoe weet je dat? Als je niet vaak samen het leven doorloopt, hoe weet je dan of je van iemand houdt? Maar na vandaag weet ik het en begrijp ik het: Mijn vader en mijn oom zijn samen in 1 gezin zijn opgegroeid, en zij hebben dezelfde dingen meegemaakt die hen hebben gevormd. En met die basis hebben zij ons groot gebracht. Wij zijn dus veel meer met elkaar verbonden dan ik kon bedenken. En opeens begrijp ik wat het betekent om uit hetzelfde nest te komen. Je deelt de conditionering van je ouders en dat brengt je verrassend dicht bij elkaar. En hierdoor ontstaat compassie, sterker nog, hierdoor ontstaat liefde. Wat een openbaring.
Tijdens mijn autorit terug naar huis was ik blij dat ik dit voor mijn familie heb kunnen doen. Ik bedacht me dat, terwijl ik rouw-fotografie commercieel niet echt uitoefen, ik door 14 jaar professioneel fotograferen wel het zelfvertrouwen heb gekregen in wat ik kan. Ik weet zeker dat mijn werk vandaag grote waarde heeft.
Mijn werk heeft mij vandaag iets belangrijks geleerd. Ik weet nu dat ik van mijn familie hou en dat ik veel meer verbonden ben dan dat ik wist. Ik hou zoveel van ze dat er iets in mijn lijf gebeurd als ik het verdriet van hen zie. Is dat niet een unieke ervaring? Dat is toch een stukje groei dat ik zonder deze fotografie niet had gekend!
Dus ja, doet mijn werk er toe??. Die vraag is voor mij onverwacht vandaag beantwoord. Ik snap nu dat het 75+ jarige bruidspaar van vorige maand in mijn studio een prachtige herinnering na laat voor hun kinderen, die van onschatbare waarde is. Ik weet nu dat het portret van die 50 jarige man die heeft gekozen om nu alles anders te gaan doen over 25 jaar naar de foto kijkt en denkt, ja dat was het moment waarop ik voor verandering koos. En ik heb gezien dat mijn oom ongelooflijk trots naar zijn kleinzoon kijkt tijdens zijn worsteling met zijn speech aan oma in de kist. En dat staat vast op beeld. Dat heeft denk ik ongekende waarde. En ik mag dat voor iedereen die het wil vastleggen.
Maar er is nog iets: Ik geloof erin dat ik hier op aarde ben om te ervaren en te groeien. Ik heb een vak gekozen dat dit voor mij mogelijk maakt. Door fotografie leer ik mooie en minder mooie dingen van het leven. Alleen al daarom doet mijn werk er dus toe. Om te eindigen met een uitspraak van Picasso:
"The Purpose of Life Is to Discover Your Gift. The Meaning of Life Is to Give Your Gift Away"
English version
A few weeks ago I read in the news that in 5 years time 12,000, I repeat, 12,000! people became a professional photographer. There are currently 42,000 professional photographers registered. I thought that was a particularly large and somewhat worrying number. For comparison: there are 9600 dentists in the Netherlands or 3200 bakers, 11,400 general practitioners, 11,025 estate agents or 27,160 hairdressers. The question arises more often, but in this case certainly: How does my work add to anything with such a large amount of photographers? And then just disregarding the developments of AI.....
But then this:
Last week we said goodbye to Auntie. A very unexpected death. She was 80 but we thought she was the strongest of the bunch, she would survive everyone laughing.
I got a call from my cousin (we've had fairly frequent contact since a year). We see each other once every two months. And with my other cousin we actually have nice contact again. We all have children around the same age. It used to be years before we saw each other again somewhere. Not because there was disagreement, but just, that's how life goes, right?.... you know how it goes... Our families don't visit each other often. We live far from each other and that doesn't make it any easier (excuse of course, but you tell yourself that to find a reason).
The phone rings..."Say niece, would you like to record the service of our mother, your aunt? And maybe also the closing of the coffin?" I didn't have to think long about that. Of course I want that. I've done it many times before so I can do it. And I'm glad I can do it for them....
I pack my bag, two cameras, 4 lenses, 4 batteries, 8 memory cards of 128GB.... at times like this everything has to be present in multiples. In preparation, I always go through my "job" in my mind. That way I can prepare. Suddenly I realise that my aunt will be lying there. And when I enter the room it will be very different from a funeral of a distant acquaintance or stranger. With that in mind, I ask my cousin if it is possible to take 5 minutes to say goodbye, because I don't want to be completely overwhelmed and emotionally photographing my family. "Of course you can," he says.
Photographing funerals generally goes well for me. I record a story that can help relatives in the grieving process. With my photos I make the story that they no longer have clear due to the emotions of the day. During farewell ceremonies my camera and I are one and my camera protects me from too strong emotion during the funeral.
Today, however, was different. It seemed like my camera brought everything closer. While I was shooting, through my lens, I saw my uncle, my sweet nephews (50+) and their children and wives break. And while I did my very best to keep shooting, there were moments where I really struggled.
I've been with them from start to finish, right up to the actual saying goodbye. Heartbreaking at times to see so much sadness, but there were so many moments where I was touched by the love I saw through my lens. Love I've never seen in our family before. Not because it is not there, but because it is not often shown so intensely with us. We sometimes kiss three times, but that is almost the most intimate thing that comes to mind. And after corona that has become a bit of a thing right?
Today people held each other tightly, we cried together, in each other's arms, hands were sought to feel support, and shoulders were laid to catch their breath. Looking through my lens, searching for the best translation of what was taking place, I got a tingling warm feeling in my body. Strange, I thought, but I didn't really have time to think about it either. Suddenly I understood that seeing so much grief my family touched me very much. I didn't know that feeling. It surprised me, and I just let it run its course. Although I was a little worried that I might faint or something like that. Luckily that didn't happen.
After the farewell I spoke to my cousin and he asked me what it was like to record this funeral. "You know, I said to him, it was difficult but very special....I just felt that I love you. Your sadness through my lens has touched something in me. And I realize that I love you, even though I wasn't aware of it." He blinked a little and a smile came to his face. Must be pretty weird if your cousin suddenly says that to you.
It sounds so easy; of course you love your family... But how do you know? If you don't often go through life together, how do you know if you love someone? But after today I know and understand: My father and uncle grew up together in one family, and they went through the same things that shaped them. And they raised us on that basis. So we are much more connected than I could imagine. And suddenly I understand what it means to come from the same nest. You share your parent's conditioning and that brings you surprisingly close. And this creates compassion, in fact, this creates love. What a revelation.
On my car ride back home, I was happy to be able to do this for my family. It occurred to me that while I don't really practice funeral-photography commercially, 14 years of professional photography have given me confidence in what I can do. I am sure that my work has great value today.
My work taught me something important today. I now know that I love my family and that I am much more connected than I knew. I love them so much that something happens in my body when I see the sadness of them. Isn't that a unique experience? That's a bit of growth that I wouldn't have known without this photography!
So yes, does my job matter??. That question was unexpectedly answered for me today. I now understand that last month's 75+ year-old couple left a wonderful memory for their children in my studio, which is invaluable. I now know that the portrait of that 50 year old man who has chosen to do everything differently now looks at the photo in 25 years and thinks, yes that was the moment when I chose change. And I've seen my uncle look at his grandson with incredible pride as he struggles with his speech to grandma in the coffin. And that is caught in the picture. I think that has incredible value. And I'm allowed to do that for anyone who wants me to capture it for them.
But there is something else: I believe that I am here on earth to experience and to grow. I have chosen a profession that makes this possible for me. Through photography I learn beautiful and less beautiful things of life. That's why my work matters. To end with a quote from Picasso:
"The Purpose of Life Is to Discover Your Gift. The Meaning of Life Is to Give Your Gift Away"